Een speelgoedkip, Céline Dion en de blauwe zak


Onder het motto “Is het een verpakking, dan mag het de zak in” zet Fost Plus dit najaar in op beter sorteren. Zonder sorteren is het immers niet mogelijk om te recycleren. De campagne stelt orde op zaken over wat wel en wat niet in de blauwe zak mag.

Bedoeling is om de sorteerboodschap voor PMD opnieuw scherp te stellen. Dat is nodig, want Fost Plus ziet steeds meer spullen opduiken in de blauwe zakken die er helemaal niet thuishoren. De uitbreiding van de blauwe zak, intussen alweer een paar jaar geleden, was een schot in de roos. Verpakkingen waar we vroeger over zouden kunnen twijfelen, zoals yoghurtpotjes of plastic zakjes, mogen er nu gewoon in. Dat is uiteraard goed nieuws, want zo zamelt Fost Plus meer materialen dan ooit in voor recyclage – in 2023 zelfs meer dan 24 kilo per inwoner. Het maakt de sorteerboodschap voor de burger bovendien een stuk eenvoudiger.

Maar het lijkt erop dat de slinger is doorgeslagen en we net iets té enthousiast geworden zijn. Er eindigt steeds meer in de PMD-zak dat er helemaal niet thuishoort. Dat zorgt onvermijdelijk voor problemen op de sorteerlijnen. De machines zijn immers ingesteld om de typische verpakkingen uit de blauwe zak te sorteren. Denk maar aan flessen, potjes, blikjes, kleine folies, enzovoort. Wanneer die vreemde en grote voorwerpen op de sorteerbanden terechtkomen, verstoren ze de geautomatiseerde processen, met alle gevolgen van dien.

Geblokkeerde installaties zijn helaas niet het enige probleem, want er ontstaan ook steeds meer gevaarlijke situaties. Die hebben vooral te maken met de toenemende aanwezigheid van elektrische en elektronische apparaten, en toestellen met lithiumbatterijen in de PMD-zakken. Deze batterijen kunnen immer spontaan ontbranden bij kortsluiting, oververhitting of beschadiging. De steekvlam die daarmee gepaard gaat zorgt in combinatie met het brandbaar materiaal voor grote risico’s.

Ingrijpende maatregelen nodig

Sinds begin 2024 loopt het aandeel sorteerfouten verder op. Fost Plus verwacht dit jaar zo’n 40.000 ton verkeerd gesorteerd materiaal, wat zou neerkomen op een hallucinante 10 miljoen fout gesorteerde PMD-zakken. Een aanzienlijk deel van die sorteerfouten zouden  bovendien perfect gerecycleerd kunnen worden, alleen niet via de PMD-recyclageketen. Door verkeerd te sorteren gaan die materialen nu allemaal verloren.

Redenen genoeg dus om de aandacht voor de sorteerregels opnieuw aan te scherpen. Met de nieuwe nationale campagne wil Fost Plus de burger wakker schudden en teruggaan naar de essentie van de blauwe zak: de inzameling van huishoudelijke verpakkingen. Hoofdrolspeler is een verkeerd gesorteerde speelgoedkip, duidelijk géén verpakking. Met het deuntje “Is het een verpakking, dan mag het de zak in” en een oorworm van Céline Dion herinnert de kip iedereen eraan dat ze daar niet had mogen terechtkomen.